Stabiel door de jaren heen
Maar is het wel mogelijk om nog een visie te hebben als de wereld steeds verandert? Twintig jaar geleden gebruikten we nog massaal walkmans, groene telefooncellen en fietsten we naar de videotheek. We kunnen een organisaties leren hoe we een richting kunnen opstellen die de tand-des-tijds kan doorstaan. Van een organisatie die twintig jaar geleden ook al bestond en nog steeds mega populair is. 20 jaar geleden verstuurden ze DVD-by-mail. Je kon een DVD bestellen die vervolgens per post werd verstuurd en na een paar dagen moest je die weer per post terugsturen. Scheelde je een tochtje naar de videotheek. 20 jaar later maakt in Nederland alleen al 3 miljoen mensen gebruik van Netflix. Ze hebben een stabiele focus die los staat van technologie. Hoewel ze niet met een pakkende visie werken, leveren ze wel al 20 jaar dezelfde waarde voor ons klanten: kunnen ontspannen terwijl we video kijken.
Andere voorbeelden:
- De afgelopen honderden jaren hadden we een financiering nodig voor ons huis, de manier waarop deze financiering werd geleverd is verandert. Maar de onderliggende behoefte blijft. Een Vuurtoren-Visie is bijvoorbeeld “we maken je droomhuis financieel mogelijk” of “woongemak verhogen” of “hypotheek waarop u kunt bouwen”.
- De afgelopen honderden jaren kochten we eten voor die producten die we niet zelf verbouwden. Nu kopen we dat in grote supermarkten en steeds meer online. De komende jaren blijft de behoefte om eten te kopen, al zal de technologie sterk veranderen. Voorbeelden van Vuurtoren-Visies zijn: “Eten waar en wanneer u wilt”, “Gemakkelijk boodschappen”, “Kwaliteit voor de laagste prijs”.
- De afgelopen eeuwen hebben we ons verplaatst van A naar B. Sinds 1839 met de trein, sinds 1933 met de snelweg A13. En nu wordt auto-delen steeds populairder. Maar we willen ons nog steeds kunnen verplaatsen van A naar B. Voorbeelden zijn: “Passend vervoer” of “Openbaar vervoer, deel auto of vakantie reis, alles voor een eerlijke prijs”, “We zorgen dat u er komt”.
3 eigenschappen van een Vuurtoren-Visie
Een Vuurtoren-Visie is een visie die de tand-des-tijds kan doorstaan. Een vuurtoren verplaatst zich niet, door de eeuwen heen blijft deze op dezelfde plek staan. Een vuurtoren geeft richting en koers in stormachtige en onzekere tijden zodat we weten waar we zijn en waar we naartoe moeten. Een Vuurtoren-Visie heeft daarom de volgende drie eigenschappen:
Stabiel op de klant impact. Niet op het product of de dienst, maar op de achterliggende behoefte en klant impact. Het beschrijft wat het voordeel of positieve impact het heeft op de klant. Dat maakt de visie stabiel en zal het de tand-des-tijds doorstaan.
Duidelijk zichtbaar – is bekend bij alle medewerkers en veel klanten. Het wordt vaak herhaald en is op veel plekken zichtbaar. Makkelijk te onthouden. Hiervoor worden er wel keuzes gemaakt. De visie geeft wel richting. Het moet ook duidelijk zijn wat er niet gebeurt.
Geeft licht – is inspirerend. Als mensen erover praten, dan gaan hun ogen stralen. Het geeft richting en energie aan keuzes die elke dag gemaakt moeten worden. Het bindt medewerkers samen en laat verschillende teams met elkaar samenwerken. Medewerkers zijn trots dat ze daaraan mogen bijdragen.
Wil jij hulp bij het opstellen van zo’n visie? Stuur gerust een berichtje, dan denk ik met je mee.
3 valkuilen van een Vuurtoren-Visie
Ook al heeft een organisatie zo’n Vuurtoren-Visie, dan is dit nog geen garantie voor succes. Een paar van de veel voorkomende valkuilen zijn:
Valkuil 1 – voorgekauwde antwoorden
Toen begin 1960 president JFK naar NASA ging, vroeg hij aan een van de schoonmakers wat hij aan het doen was. “Putting a man on the moon, sir” was het antwoord. Of dit verhaal echt gebeurt is, wordt nog steeds betwijfelt. Maar ik vind het sowieso een goed verhaal. Veel mensen voelden zich onderdeel van de ambitieuze visie van NASA.
Een slechte visie staat te veraf van de teams. Bij deze valkuil krijgen medewerkers en teams wel te horen wat de visie is, maar vervolgens krijgen ze ook voorgeschoteld hoe ze de visie moeten realiseren. Daardoor wordt hun denkvermogen, hun creativiteit niet benut om daadwerkelijk puzzelstukjes bij te dragen aan het realiseren van de visie. Een eenvoudige oplossing is door teams te vragen of ze ideeën hebben om de visie binnen hun context beter te realiseren. Een andere door aan teams te vragen of ze cijfers/metrics hebben van gebruikersstatistieken rondom hun specifieke onderdelen. En vervolgens met verschillende teams deze statistieken te combineren tot een meetbare visie.
Valkuil 2 – Alleen in officiële jaarstukken
Tijdens mijn product owner- en management-trainingen vraag ik vaak aan de deelnemers of ze de visie van hun organisatie weten. Gemiddeld weet nog geen kwart wat de visie precies is. Wat wel opvalt, is dat van een paar organisaties de deelnemers altijd weten wat de visie is. Daar wordt zo vaak de visie herhaald en concreet gemaakt, dat echt iedereen het weet. Maar (te) veel organisaties weten heel goed de visie te verbergen. Een praktische tip is om de visie te herhalen aan het begin van alle belangrijke meetings en events.
Valkuil 3 – Alleen de Visie
Het gebruik van de Vuurtoren-Visie kan ook doorslaan, zodat het grijs-gedraaid wordt. Waardoor het zo vaak verteld wordt, dat het niet meer leuk is. Wat dan vaak nodig is, is dat de visie doorvertaald wordt naar onderdelen van het product of dienst. Waardoor teams of teams-van-teams een sub-Vuurtoren-Visie hebben die voor hun weer verfrissend en concreet is. Waardoor Product Managers een inspirerende Vuurtoren-Visie hebben voor hun product die aangeeft hoe ze bijdragen aan de bedrijfsbrede visie.
3 tips voor het opstellen van een Vuurtoren-Visie
Tip 1 – Waarom Ladder
In mijn boek ‘Toolkit voor Agile Leiders‘ beschrijf ik met Tool 2 hoe in een workshop de klant-impact helder gemaakt kan worden. Met deze workshop stel je meerdere keren de waarom-vraag rondom een specifiek product. ‘Waarom is dit interessant voor onze klanten?’.
Tip 2 – Visie workshop
Organiseer een workshop van 2 uur met hulp van een goede visie-coach. Waarin zowel concurrenten, markt-trends als sterke-punten van de eigen organisatie worden gebruikt om een Vuurtoren-Visie te formuleren.
Tip 3 – Stralende ogen
De stralende ogen van de medewerkers zijn – als het ware – het licht van de vuurtoren. Vraag geregeld aan je medewerkers wat ze nodig hebben om eigenaarschap te pakken over de visie. Wat moeten er in de omgeving verandert worden, zodat ze trots, pro-actief, hulpvaardig en gezond-eigenwijs worden. Dit is cruciaal om daadwerkelijk de visie te realiseren.
